Het wetenschappelijk onderbouwen van nieuw en bestaand beleid en interventies in de tbc-bestrijding is een speerpunt van KNCV Tuberculosefonds. In Nederland doen we dat door ondersteunen van de surveillance van tuberculose, evaluatie van screeningsprogramma’s en operationeel onderzoek.
Surveillance
Tuberculose is een meldingsplichtige ziekte. De arts die de diagnose stelt, meldt dit bij de GGD. De GGD geeft de melding door aan het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) via het Nederlands Tuberculose Register (NTR). Het RIVM beheert, analyseert en rapporteert over deze NTR gegevens in nauwe samenwerking met KNCV Tuberculosefonds.
Met behulp van jaarlijkse rapporten verkrijgen we een actueel beeld te van de tbc-situatie in Nederland en is het mogelijk om risicogroepen in de samenleving te identificeren die een verhoogde kans hebben op tuberculose. Ook kunnen de effecten van tbc-bestrijdingsmaatregelen worden geëvalueerd.
Meer informatie over de surveillance en de meest recente surveillancerapporten vindt u op de website van het RIVM.
Tbc-online
KNCV Tuberculosefonds stelt via de internetapplicatie TBC-online een gedeelte van de NTR-gegevens beschikbaar. U kunt met deze applicatie zelf figuren en tabellen maken, bijvoorbeeld per jaar, leeftijdsgroep, GGD-regio.
Tbc-online maakt ook de actuele WHO-landengegevens over tuberculose toegankelijk voor gebruik door GGD’en bij het bepalen van de doelgroepen voor screening en vaccinatie.
DNA-fingerprinting
Om de overdracht (transmissie) van tuberculose in Nederland in kaart te brengen, maakt het RIVM van elke geïsoleerde Mycobacterium tuberculosis een zogenoemde ‘DNA-fingerprint’. Isolaten met identieke fingerprintpatronen (clusters) wijzen op mogelijke transmissie binnen Nederland. De verpleegkundig consulent surveillance van KNCV Tuberculosefonds informeert de GGD en bewaakt clusters die snel groeien. De GGD onderzoekt of er verbanden zijn tussen de patiënten in het cluster en vermeldt dit in het NTR.
Voor meer informatie over melding en DNA-fingerprinting zie ook het Handboek Tuberculose.
Evaluatie van screeningsprogramma’s
Een belangrijk onderdeel van de Nederlandse tbc-bestrijding is het screenen van risicogroepen. De Wet bevolkingsonderzoek stelt als voorwaarde dat screening periodiek geëvalueerd wordt. KNCV Tuberculosefonds evalueert periodiek de effectiviteit en uitvoering van bron- en contactonderzoek, de screening van immigranten en van andere risicogroepen. KNCV Tuberculosefonds geeft ook technisch advies aan GGD GHOR Nederland bij de evaluatie en rapportering over de screening van justitiabelen en asielzoekers.
Operationeel onderzoek
KNCV Tuberculosefonds stimuleert, coördineert en ondersteunt GGD’en, ketenpartners en professionals in onderzoek naar innovaties en verbetering van de tbc-bestrijding. Drie onderzoeksprojecten gesubsidieerd door ZonMW werden in de afgelopen 15 jaar succesvol afgerond. Recent ontvingen we opnieuw subsidie van ZonMW. Het project TB Endpoint onderzoekt hoe screening op tbc-infectie en preventieve behandeling bij immigranten afkomstig uit hoogendemische landen het beste kan worden uitgevoerd.
