DEN HAAG
In de spotlight staan in de Tweede Kamer, dat gebeurt niet zomaar. KNCV Tuberculosefonds (KNCV), samen met een sterke vertegenwoordiging vanuit de wetenschap, het bedrijfsleven en partnerorganisaties, boog zich recent in het parlement met CDA-Kamerlid en ‘tering-ambassadeur’ Anne Kuik over de kansen en uitdagingen voor de tuberculosebestrijding. Nederlandse deskundigheid en onze kracht van samenwerking hebben ervoor gezorgd dat Nederland een koploperspositie inneemt en daar moeten we nu op doorpakken.
In september 2018 ondertekende Anne Kuik als eerste Nederlandse parlementariër de Verklaring van Barcelona, hét internationale document waarmee politici zich committeren aan de strijd tegen tuberculose (TBC). Diezelfde maand deden wereldleiders bij de VN belangrijke toezeggingen om TBC in 2030 de wereld uit te helpen. En in oktober liet het Nederlandse tuberculosebestrijding tijdens de 49th Union World Conference on Lung Health zien dat wij ons mannetje staan in de aanpak van de mondiale gezondheidsuitdagingen. De bijeenkomst die KNCV organiseerde in de Tweede Kamer was dan ook een mooi moment om de discussie te starten over de Nederlandse rol in TBC-bestrijding wereldwijd en de kansen en uitdagingen die daarmee gepaard gaan.
Die discussie werd aangevoerd door een aantal vakmensen uit het bedrijfsleven, de wetenschap en KNCV zelf. Guido Geerts, CEO van Delft Imaging Systems, het bedrijf achter de OneStopTB kliniek, sprak over de nieuwste innovaties gericht op het opsporen van TBC. “De belangrijkste next step in de opsporing van tuberculose is big data,” aldus Geerts. “In de landen waar TBC het meeste voorkomt, voornamelijk in Afrika en Azië, zijn de middelen om TBC te diagnosticeren beperkt. Dankzij onze Computer-Aided Detection for Tuberculosis software (CAD4TB), kunnen wij door middel van kunstmatige intelligentie TBC herkennen op een X-ray plaatje. Dit zorgt ervoor dat we efficiënt TBC kunnen detecteren, ook in de meest afgelegen gebieden.”
Voor een bedrijf als Delft Imaging Systems is samenwerking met het maatschappelijk middenveld een belangrijk middel om te zorgen dat nieuwe innovaties daadwerkelijk de patiënt bereiken. Max Meis, senior consultant bij KNCV, voegde daaraan toe: “Via samenwerkingsverbanden en onze eigen onderzoekscapaciteit kan KNCV een sleutelrol spelen bij de ontwikkeling, inbedding en opschaling van innovaties.” Die inbedding en opschaling van innovaties, maar ook van nieuwe medicatie en behandelingsmethodes, is noodzakelijk om het aantal nieuwe TBC patiënten versneld terug te dringen, net als het voorkomen dat TBC de grootste killer onder hiv-patiënten blijft. “In een land zoals Malawi zijn we op de goede weg; in maart 2018 zijn we daar begonnen met een preventieve TBC-behandeling voor mensen met hiv. Volgend jaar starten we met een onderzoek dat in meer landen wordt uitgevoerd om de duur van de preventieve TBC-behandeling voor hiv-patiënten terug te brengen naar drie maanden door het gebruik van een nieuwe combinatie van medicijnen.”
Die broodnodige inbedding en opschaling heeft enorm baat bij een sterk, doelgericht wetenschapsbeleid. Het is volgens Frank Cobelens, voorzitter van het Amsterdam Institute for Global Health and Development (AIGHD), ook geen toeval dat Nederland vooraanstaand is in wetenschappelijk onderzoek gericht op TBC, van onderzoek naar nieuwe diagnostiek tot nieuwe en verbeterde vaccins tot toepassing(en) in de gezondheidszorg. “Investeren in TBC-onderzoek is daarmee investeren in de mondiale gezondheidsagenda. Het is een investering in de strijd tegen opkomende epidemieën en resistentie, voor de verbetering van de gezondheid in lage inkomenslanden en het benutten van economische kansen.” Waarbij opnieuw de kracht van het Nederlandse veld de natuurlijke en sterke samenwerking is tussen de meer dan twintig onderzoeksinstituten die zich op TBC richten en de nauwe banden met de praktijk. Mede hierdoor draagt de Nederlandse wetenschap ook bij aan inzichten die ook de Nederlandse gezondheidszorg duurzamer kunnen maken.
Hoewel TBC in Nederland misschien ver weg lijkt, kan de meest dodelijke ziekte ter wereld onverwacht toch akelig dichtbij komen. “Het ergste is dat je niet weet wat je hebt. Waarom je je zo rot voelt, het geeft een enorme onzekerheid. Het was een opluchting om te horen dat het TBC was,” vertelde Stefan, een voormalig TBC-patiënt die zijn persoonlijke verhaal aan Anne Kuik en de rest van het publiek presenteerde. Hij voegde daaraan toe dat hij ontzettend blij was met de goede opvang door de Nederlandse gezondheidszorg. De huidige Nederlandse kennis en kunde over TBC is ook relevant voor een bedreiging van onze gezondheidszorg door het opkomen van resistente bacteriën en virussen.
De boodschap van alle sprekers in de Tweede Kamer was helder: internationaal wordt de urgentie om TBC echt in 2030 de wereld uit te helpen gevoeld. Nederland met haar unieke samenwerking van publieke gezondheidszorg, maatschappelijk middenveld, bedrijven en universiteiten heeft een sterke koploperspositie in de TBC-bestrijding wereldwijd. Deze moeten we en kunnen we behouden en verder uitbouwen. Samen met Anne Kuik is hier een nieuwe stap in gezet.
